۲۱،مهر

تصویب لایحه کاپیتولاسیون

                 توسط مجلس شورای ملی (1343ش)در رژیم پهلوی

پس از آن که کابینه اسداللّه عَلَم، به دستور شاه، پیشنهاد آمریکا مبنى بر اعطاى مصونیت قضایى به اتباع آمریکایى را به صورت یک لایحه قانونى در دولت تصویب کرد، این لایحه در نهایت در یک جلسه پر سر و صداى مجلس شوراى ملى با نطق موافقین و مخالفین على رغم رأى بالاى مخالفان، به تصویب رسید. با تصویب این قانون، مستشاران نظامى آمریکا در ایران از مصونیت ها و معافیت هاى قضایى بهره مند شدند. این مصوبه که به صورت قانونى، سند اسارت ملت و دولت ایران را به دست آمریکا امضا مى نمود، در حقیقت، روح و جان انقلاب شاه و آمریکا بود که اینک بر ملا مى گردید. تصویب این لایحه در مطبوعات اعلام نشد ولى پس از مدتى که از تصویب آن گذشت، حضرت امام خمینى (ره) از آن مطلع شدند. با آگاهى امام از مفاد این مصوبه، ایشان با درایت و دوراندیشى خاص خود، در سخنرانى رسواگرانه اى، عواقب شوم این لایحه را مطرح ساخته و از دولت خواستند که آن را ملغى نماید. رهبر نهضت در این سخنرانى طوفان زا، نفوذ آمریکا را به همه اعلام خطر کردند و فرمودند: «امروز تمام گرفتارى ما از آمریکا و اسراییل است» به دنبال این سخنرانى، اعلامیه امام نیز در تیراژ بسیار زیاد و در سطح گسترده اى با شیوه اى ابتکارى در یک زمان پخش گردید. امام در این اعلامیه، تصویب کاپیتولاسیون را اقرار به مستعمره بودن ایران نامیدند و راى ننگین مجلسین را مخالف اسلام و قرآن شمردند. این سخنرانى امام در چهارم آبان 1343 و نیز صدور اعلامیه توسط آن حضرت، به رژیم بسیارگران آمد و پس از چند روز در زمان دولت حسنعلى منصور، حضرت امام را در سیزدهم آبان 1343 به ترکیه تبعید کردند. این قانون خفت بار و ننگین سرانجام با پیروزى انقلاب اسلامى براى همیشه لغو شد.

منبع:
http://www.irc.ir/old/occasion/index/default.special/id/674