جواهر لعل نهرو در ابتدای کتاب نوشته است:
در زندانی بودم که کتابخانهای وجود نداشت و کتاب هایی که بتواند مورد رجوع قرار گیرد در اختیار زندانی نیست. در چنین وضعی کتاب نوشتن درباره هر موضوع و مخصوصا درباره تاریخ کاری گستاخانه و دشوار است. در زندان مقداری کتاب به دستم رسید اما نمیتوانستم آنها را با خود نگاه دارم. کتابها میآمدند و میرفتند. بنابراین خودم را عادت دادم که از کتابهایی که میخوانم یادداشت بردارم.
دفترچههای یادداشت من که بعد از مدتی تعدادشان خیلی زیاد شده بود در هنگام نوشتن نامهها به کمک من آمدند. در این زمان فقدان کتابهای خوب که بتواند طرف مراجعه قرار گیرد کاملاً محسوس بود و به همین جهت بعضی دورانها از قلم افتاده و ناگفته ماندهاند. نامههای من شخصیاند و در آنها بسیاری مسایل خصوصی هست که فقط برای دخترم معنی و مفهوم دارد.
نمیدانم با آنها چه باید کرد، زیرا بیرون کشیدن آنها کاری نیست که به آسانی امکانپذیر باشد.
نهرو مینویسد: روش برخورد من با حوادث مثل کار یک تاریخنویس نیست. اصولا من ادعای تاریخنویسی ندارم. آنچه در این نامهها هست مخلوط ناموزونی است از نوشتههای ابتدایی برای جوانان با بحث و گفتگویی از منظر بزرگسالان.
محور اصلی این کتاب سرزمین هند است. یعنی در کتاب «نگاهی به تاریخ جهان»، نگاه کننده در هند نشسته است. ابتدا به تاریخ دور مینگرد و در بستر زمان جلو میآید تا به تاریخ معاصر خود میرسد. روایت و تحلیل تاریخ از این نوع که نهرو انجام داده است توجه ویژهای به جغرافیای رخدادهای هم دارد. بنابراین آسیا و تقابل تاریخی شرق و غرب دیگر محور اصلی کتاب است. از دیگر ارزشهای کتاب باید به توالی و ارتباط رخدادهای جهان با یکدیگر نام برد. رویکرد تاریخی اثر درس گرفتن از تاریخ است و در این بین نویسنده هرگز ادای بیطرفی و خنثیمنشی ندارد.
او یک هندی اصیل است که در نقل تاریخ کشورش و جهان به استعمار و استبداد از همان ابتدا حساسیت ویژهای نشان میدهد. میتوان گفت «نگاهی به تاریخ جهان» یکی از واقعیترین تاریخهایی است که نوشته شده است. تاریخی به زبان مردمی که عادت کرده بودند حتی تاریخشان را هم غربیها بنویسند.
سه ویژگی اصلی کتاب عبارتند از اینکه
اولا تاریخی بومی است.
دوم اینکه تحلیلی و توضیحی است
و سوم آنکه به زبان ساده و برای جوانان و نوجوانان نوشته شده است.
گو اینکه هیچ کتاب بدون اشکال در برداشت و نوشتار نیست اما تمام آنچه ذکر شد از این کتاب یک پیشنهاد خوب برای مطالعه تاریخ ساخته است.
** حضرت آیت الله خامنهای در دیدار اخیر خود با فرماندهان سپاه پاسداران ذیل بحث استحکام ساخت درونی فرمودند:
این کتاب جواهر لعل نهرو -نگاهی به تاریخ جهان- را بخوانید؛ در بخشی که دخالت و نفوذ انگلیسها در هند را بیان میکند، تصویر میکند، تشریح میکند - او آدمی است هم امین، هم مطّلع - میگوید صنعتی که در هند بود، علمی که در هند بود، از اروپا و انگلیس و غرب کمتر نبود و بیشتر بود.
انگلیسها وقتی وارد هند شدند، یکی از برنامههایشان این بود که جلو گسترش صنعت بومی را بگیرند. خب، بعد کار هند به آنجا میرسد که دهها میلیون آن وقتها، صدها میلیون در دورههای بعد، فقیر و گدا و خیابانْخواب و گرسنهی به معنای واقعی داشته باشد.
----------------------------------
منبع خبر:
سایت قطره
منبع فایل های pdf
http://goftomanedini.com